"Siyasi mövqe əqidə, dini inanc və ya ideal deyil; məşğuliyyətdir, iş yeri kimi bir şeydir”

Publika.az saytının əməkdaşı Kəramət Böyükçöl "Yeni Müsavat" Media Qrupunun rəhbəri Rauf Arifoğludan müsahibə götürüb. QAZILER.AZ həmin müsahibəni təqdim edir.

- Rauf bəy, yaxınlarda atanız dünyasını dəyişdi. Allah rəhmət eləsin. Söhbətimizə belə başlayaq: ata sizin üçün nə deməkdir?

- Onun qəfil ölümü mənə çox ağır zərbə oldu. Sanki, dünya mənim üçün bomboş qaldı. Düzü, atamın həyatımda bu boyda bir yerinin olduğunu bilmirdim... Bütün atalar ölür. Mən inanclı insanam, bilirəm ki, insan bu fani dünyanı tərk eləməyə məhkumdur və bu da hər şeyin sonu demək deyil... Ancaq buna baxmayaraq, onun ölümü ilə barışmaq, buna dözmək çox çətindir. İndi də mənə elə gəlir, atam sağdır. Hərdən öz-özümə deyirəm ki, bir atama da zəng eləyim...

- Atanızın ixtisası nə idi? Nə işlə məşğul olurdu?

- Atam da, anam da müəllim işləyiblər.

- Nə müəllimi?

- İkisi də ibtidai sinif müəllimi olub. Mənə də dərs deyiblər. Atam eyni zamanda, məktəbdə nəğmə dərslərini aparırdı. Allahın verdiyi fitri istedad onu simli alətlər üzrə virtuoz bir ifaçı eləmişdi. Hətta respublika səviyyəsində saz ustadlarından biri sayıla bilərdi...

Milli Azadlıq hərəkatı başlayanda da atam mənim ən böyük dəstəkçilərimdən biri oldu. Anam isə istəmirdi bu hərəkata qoşulum. Hətta iki-üç dəfə məni hədələdi ki, gəlib o Məhəmməd Hatəmiyə deyəcəm səni buraxsın.



- Məhəmməd Hatəmiyə niyə?



- Anam bilirdi ki, mən Məhəmməd Hatəminin yanındayam. Başıma bir iş gələ biləcəyindən narahat idi. Ana instinkti - oğlunu sağ görmək, qorumaq üçün hər şeyə hazır idi. Amma atam bu hərəkatı və mənim orda iştirakımı dəstəkləyirdi. Sonradan anam da vəziyyətlə barışdı. Ümumiyyətlə, həyatımın elə bir dönüş nöqtəsi olmayıb ki, atamla toqquşum. Fikirlərimiz hər zaman üst-üstə düşürdü. Hətta həbsxanaya düşmüşdüm, atam ilk görüşümüzdə mənə dedi, çox şükürlər olsun ki, səni həbs elədilər.



Rauf Arifoğlu M. Hatəminin rəhbərlik etdiyi "Qurtuluş" hərəkatının üzvləri ilə. 1989-cu il

- Daha təhlükəsiz bir yerdə olduğunuz üçün Allaha şükür eləyirdi?

- Yox, o mənada ki, mən yazılarımda insanlara çağırış etmişdim, necə olardı, yüzlərlə insan həbs edilir, onun oğlu azadlıqda qalır. Məntiq bu idi. Atam çox sakit, rahat bir insan olub. Necə yaşamışdı, o cür də dünyasını dəyişdi. Deyib gülə-gülə, nəvə-nəticələrinin yanında, ən xoşbəxt anında, bir neçə saniyənin içində qəfil gözlərini yumdu dünyaya.

- Onda yanında idiniz?

- Ailəmiz, bütün qohum-qardaş orda idi. Qardaşımın ailəsi, bacılarım, nəvələr, nəticələr...

- Bayaq xatırlatdınız ki, mən inanclı insanam. Sizin inancınıza görə atanız indi hardadır?

- Bu hökmü bəndə verə bilməz. Bu, Allahın hökmüdür, bəndəyə ancaq dua etmək düşər. Atam bir qarışqanı belə incitməmiş, hər kəsə yaxşılıqlar etmiş insan olub. Onun hər halda mükafatı var, buna çox arxayınam.

- Bir insan kimi Quranın diqtə elədiklərinə həyatınızda əməl edirsinizmi? Yoxsa təkcə namaz qılmaqla işinizi bitmiş sayırsınız?

- Quranın diqtələri heç şübhəsiz ki, insanlığı Xeyrə yönəltmək, kamiləşdirmək üzərində qurulub. Bəşəri sevmək, yaxşılıq etmək, insanı böyük tutmaq, Allahın yaratdığı hər şeyə hörmət və ehtiram bəsləmək, can almamaq...



- Yalan danışmamaq...

- Bəli, yalançı olmamaq, yalanı həyat tərzi etməmək...

- Bütün bunları əməl edirsiniz?

- Quran müsəlmanın konstitusiyasıdır. Hər bir müsəlman bu konstitusiyaya əməl etməyə çalışır. Biz də çalışırıq. Bir günahımız, suçumuz olanda isə Allaha sığınır, tövbə edir, ondan bağışlanmamızı istəyirik. Bütün dinlərdə tövbə qapısı açıqdır. Xristianlıqda bunu keşişlər həyata keçirir. İslamda isə Allahla insan arasında heç bir vasitəçi yoxdur, birbaşa özünsən.

- Deyə bilərsinizmi, hansı əməlinizə görə Allahdan bağışlanmağınızı istərdiniz?

- Bu artıq mənim özümə aid məsələdir. Hamının Allaha etirafları var və onları kimsə başqası ilə paylaşmaz. Ümumiyyətlə, namaz qılmağı, oruc tutmağı, inanclı olduğunu reklam etməyi və edənləri sevmirəm. Bu inanc, ibadət, bu həyat tərzi sənin axirətin üçündür və bunun axirətdəki savabının da, cəzasının da heç kimə dəxli yoxdur.

- Ata, ana, bacı, qardaşa da dəxli yoxdur?

- Allahdan sənə düşəcək mükafatın paylanmasını istəyə bilərsən. Yaxınların, ailən, vətən-millət üçün, sərhədlərimizi qoruyan əsgərlərimiz üçün, türk-islam dünyası üçün və sair, dua eləyə bilərsən. Lakin son qərarı Allah verir. Məsələn, mən Məkkədə atamın, anamın əvəzindən namaz qılmışam. Yəni kimlərsə Məkkəyə gedə bilmirsə, onun vəkili olaraq, sənin namaz qılmaq imkanların var.

- Maraqlıdır, namaz sizin üçün nə deməkdir? Tutaq ki, namaz qılmasanız, nə olar?

- Namaz hər bir insan üçün antivirus proqramıdır. Namaz vasitəsilə ruhunu saflaşdırırsan, cəmiyyətdən, yaşadıqlarından ruhuna yapışan “virusları” təmizləyirsən. Necə ki, kompüter gün ərzində ən müxtəlif saytlara girəndə yüklənir, yaddaşı dolur, ya da virusa bulaşır, o zaman sən nə edirsən? Antivirus proqramını yeniləyirsən, işə salırsan və kompüter təmizlənir, yenilənir. Namaz da belədir. Namazla, Allahı xatırlamaqla özünü yeniləyirsən və bulaşdığın çirkablardan təmizlənirsən. Eyni zamanda, ibadət əməlini yerinə yetirirsən. Heç kimin müdaxiləsi olmadan Allahla üç-beş dəqiqə tək qalırsan, hesabatını verirsən və öz içinin dərinliklərinə işıq salırsan. Bir şey də deyim. Necə ki, təhlükəsizlik kameraları var, insanlar cinayət eləyəndə o kameraya düşür, sonra polis ona baxır, araşdırır, cinayətkarı tapır, məhkəmə olur, cəzalandırılır. Allahın “təhlükəsizlik kameraları” da sənin öz gözlərindir. Özündən və Allahdan heç nəyi gizlədə bilməzsən və etdiyin hər şeyi özün çəkirsən... Axirətdə özün öz əməllərinə o "kameralarla" şahidlik edirsən. Kompüterin yaddaş kartı olduğu kimi insanın ruhu da onun yaddaş proqramıdır. Ona görə deyirəm ki, həyatını ana kateqoriya olan Xeyir üzərində yaşayan, yaxşılıq eləyən hər bir insanın o biri dünyada mütləq mükafatı var.



- Bu danışdıqlarınızı Qurandan öyrənmisiniz? Yoxsa...

- Bunlar mənim anladığım və əxz etdiyimin bir qismidir. İzah üçün modelləşdirirəm. Məsələn, mənim dərkimə görə, keçmiş deyilən bir şey yoxdur, hər şey gələcəkdir...

- Niyə belə düşünürsünüz?

- Çünki Allah üçün keçmiş deyilən bir şey yoxdur. Allah bütün zamanlardadır. Mənə görə o, çox şey (İslama görə, hər şey) “lövhi-məhfuzda” yazılıb, bəllidir. Kəramət bəy, bir filmə ilk dəfə baxanda nə yaşayırıq? Qeyri-müəyyənlik. Sənin üçün heç nə aydın olmur və hadisələri indidən gələcəyə doğru həyəcanla izləməyə məhkumsan. Elədirmi?

- Bəli...

- Amma həmin filmə ikinci, üçüncü, dördüncü... dəfə baxanda o sənin üçün tamamilə aydın bir hekayə olur. Sən təkrar baxdığın həmin filmin ilk saniyələrindəncə bilirsən ki, filmin sonu nə ilə bitəcək. Amma səninlə paralel, bir neçə santimetr aralıda oturaraq, bu filmə yenicə baxan dostun-qardaşın, hər kimsə, bunları bilmir... Sən o filmin bütün informasiyasını (ssenarisini) əldə eləmisən və yanındakından çox bilgilisən... Bax, bir rejissor, bir ssenarist adicə bir filmi qura bilir, 30-40 qəhrəmanı və kütləvi səhnələrin iştirakçılarını oraya toplayıb, öz hekayələrini yarada bilir, əvvəldən sona doğru onu milyonlarla seyrçiyə izlədir; filmə ilk baxan milyonların hamısından üstün olur - özləri yazıb, özləri çəkiblər; amma Allah bu boyda bəşəriyyətin ssenarisini yaza bilmirmi? Biz hazırda öz həyatımızı bir filmə ilk dəfə baxırmışıq kimi yaşayırıq. Amma bu “filmin” ssenarisini yazan hər şeyi bilir... Mənim idrak etdiyim budur ki, Allah üçün hər kəsin hekayəsi və hər kəsin "filmi" hazırdır. Məsələn, məndə bir insana qarşı ilk baxışdan neqativ yaranan kimi fikirləşirəm ki, görəsən, biz 3-4 il sonra harada toqquşacağıq ki, bu adam indi mənə neqativ gəldi? Ya da əksinə...

- Maraqlıdır, Arif Hacılını ilk dəfə görəndə nə hiss etmisiniz? Neqativ?

- Bizim ilk təmasımız dava ilə başlayıb. Yəni neqativlə...

- Necə bir dava? Danışa bilərsinizmi?

- Səhv eləmirəmsə, 1991-92-ci, yaxud, belə deyək, çoxdanıncı illər idi. Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin qərargahında deputatların bir otağı vardı. Mənim də qəzetimə Elçibəy Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin informasiya mərkəzində iki otaq vermişdi (sonradan bu Mərkəzə mən rəhbərlik etdim). Otaqlar qəzetə yetmirdi. Bəydən xahiş elədim ki, deputatların otağı onsuz da boş qalır, o otağı da bizə versin. O da təşkilat şöbə müdiri Səməd Pənahova dedi ki, açarı Raufa ver. Açarı aldım. Amma deputat Arif Hacılı bunu bildi, qərargaha gəlmişdi, öncə mənim üstümə bağırdı, açarı geri istədi. Sonra Səmədə dedi ki, açarı qaytarmasan, istefa verəcəm, çıxıb gedəcəm... Mən də heyrətlə tez açarı ona verdim. Aramızda ilk təmas və ilk toqquşma bu cür olub. Bunu türmədə ona danışdım, dedi xatırlamıram...



- Sonralar da yola getmədiniz?

- Ümumiyyətlə, Elçibəy iqtidarı dövründə də Arif Hacılı ilə daim konfliktdə olmuşuq. 2003-cü ildə türməyə düşənə qədər də. Bizim frekanslarımız tutmur.

- Rauf bəy, siz danışdıqca hiss olunur ki, dini kor-koranə şəkildə mənimsəməmisiniz. Səmimi bir din adamısınız! Bəs dinin hakimiyyətə gəlməyini də istərdinizmi?

- Mən qəti şəkildə din adamı deyiləm. Ümumiyyətlə, məndən din adamı olmaz. Sadəcə, inanclıyam; siyasətdə də, həyat tərzində də dünyəvi dəyərlərə üstünlük verirəm. Mən hakimiyyətə dinin gəlməsini bilirsinizmi necə istəyirəm? İnanc kimi, ürəklərdə. Yoxsa, dinin hakim ideologiya kimi iqtidar olmasını istəmirəm. Dinin yox, inananların iqtidar olması mənim üçün məqbuldur.

- Bayaq dediniz ki, Məkkədə türk dünyası üçün də dua eləmisiz. Adamın inanmağı gəlmir ki, kimsə burdan Məkkəyə türk dünyası üçün dua eləməyə gedə...

- Demədim ki, Məkkəyə getməyimin məqsədi türk dünyası üçün dua eləmək olub. Həcc ziyarəti hər bir müsəlmana vacib buyurulub, oradakı rituallardan biri də dua etməkdir. Mənimsə dualarımda çox geniş bir spektr olur. Millətim, irqim, ümmətim, ölkəm də bu spektrə aiddir.

- Ümumiyyətlə, Məkkədə türk dünyası yada düşürmü?

- Amalın türkçülük və türklük davasıdırsa, heç yaddan çıxmaz. Bizim varlığımızın və mücadiləmizin mahiyyəti türkçülükdür. Mən həbsxanada da, çöldə də - hər zaman türk dünyası və dünya türkləri üçün dua etmişəm. Çünki bizim var olmağımız və övladlarımızın, nəvə-nəticələrimizin gələcəyi türk dünyasının necə şəkillənməsindən asılıdır. Buna görə də türk dünyasının necə olması mənim üçün həm də şəxsi məsələdir, şəxsi maraqdır. Bu baxımdan, sən türk dünyası üçün dua etsən, əslində, bütün insanlıq və həm də özün üçün dua edirsən.

- Alın yazısına inanırsınız?

- Bayaq dedim, islam inancına görə “lövhi-məhfuz” deyilən bir məfhum – Allahın ssenarisi var və mən buna inanıram. Hər şey olmasa da, çox şey, kateqorik anlamda olanlar, tamdır, bütövdür.

- İnsanın siyasi mövqeyini dəyişməsi, əvvəl bir cür, sonra başqa cür olması da sizcə, Allahın ssenarisidir?

- Mənim düşüncəmə görə Allah belə xırda şeylərə qarışmır. Çünki siyasi mövqe əqidə deyil, dini inanc və ya ideal deyil; məşğuliyyətdir, iş yeri kimi bir şeydir. Bir qrup adam yığışır və hakimiyyətə gəlmək üçün proqram-nizamnamə tərtib edir, mübarizəyə başlayır. Yəni mövcud iqtidarı məğlub edib, özü iqtidar olmaq istəyir. Bu proses zamanı Allahın üstün zəka verdiyi biriləri milyonlardan fərqlənir, şöhrət qazanır, inam qazanır, irəli çıxır. Digərləri də onun başına yığışır. (Lakin mahiyyət yenə dəyişmir - burada əsas motiv maraqlardır, onun təminidir.) Allah bu cür qabiliyyəti verir, amma sən onu qarpızamı, qazamatamı, siyasətəmi, elm-ürfanamı, romanamı, donosamı, feys statusunamı ...işlədəcəksən, burada insanın “faili-muxtar”lıq anlayışı işə düşür. Seçim haqqı hər zaman var! Sizin "tərs künc zərbəniz"ə gəldikdə isə, onu deyim ki, siyasi mövqeyi, düşərgələri dəyişmək, zamanında, ya da zaman məfhumundan muxtar halda ciddi, riskli manevr etməyin özü də siyasətin bir parçasıdır, siyasi bir hərəkətdir, gedişdir. Burda anti-siyasi, ya da siyasətçiyə utanc gətirəcək, günah olacaq bir şey yoxdur. Adam öldürməsən, vətənini-millətini satmasan, ocaqları söndürməsən, kiminsə ruzisinə bais olmasan, qul haqqına girməsən, qalanı Allah dərgahında günah deyil. Nəticədən asılı olaraq, siyasi mövqeyi dəyişmək bəzən savabdır.

- Bəs, siyasi mövqeyi dəyişmək nə zaman günah sayılır?

- Siyasi mövqeyi dəyişmək Allah və millət qatında günah sayılmır. Necə ki, iş yerini, sənətini dəyişmək günah deyil. Siyasət, siyasətçinin iş yeridir, mövqe onun “bazara”- ictimai rəyə təqdim etdiyi “mal”dır. Bəyənən alacaq – səs verəcək, bəyənməyən başqasını “alacaq” – səs verəcək. Bu qədər bəsit. Vətənin, millətin maraqlarını satmaqdır günah. Türk-islam ülküsünə, Vahid Azərbaycan idealına dönük çıxmaq, liberalizm adı altında xristian dəyərlərini Azərbaycan siyasətinə gətirməkdir günah. Allahı, peyğəmbəri söyməkdir, xalqın verdiyi hakimiyyəti qoruya bilməyib, onu buraxıb getməkdir günah...Vətəni, milləti buraxıb, qaçmaqdır günah. Mən belə düşünürəm - və əslində də belədir. Məsələn, 1988-91-ci illərdə qarşı tərəf Sovet imperiyası olduğu üçün siyasi mövqeyi dəyişmək satqınlıq, günah olardı. Müharibə dövründə siyasi mövqeyi dəyişmək, düşmənə xidmət etmək də günah və satqınlıqdı. “Mən bu ideyanın, ya da bu liderin arxasınca ölümünə qədər gedəcəm", - hakimiyyət uğrunda yarışlarda bu cür məntiq axmaqlıqdır. Sənin yürütdüyün, yaxud da, müdafiə elədiyin siyasi xətt insanlara zərər verirsə, nəticəsizdirsə, uğursuzdursa, ailələri gözü yaşlı qoyursa, minlərlə, on minlərlə insanın ömrünü yeyirsə, sən niyə o xətti, ya da uğursuz bir lideri sonacan müdafiə eləyəsən ki?



- Rauf bəy, konkret bir sual vermək istəyirəm. Və inanıram ki, yalan danışmayacaqsınız. “Yeni Musavat” qəzeti siyasi sifarişlər alırmı? Məsələn, filan yazı getsin, filan yazı çıxsın və s. Filan yazı o cür getsin, filan yazı bu cür getməsin...

- Bu qəzetdə bütün sifarişləri mən özüm verirəm. Siyasi vəziyyətə, regional gedişatlara və başqa göstəricilərə əsaslanaraq, hər şeyi özüm planlayıram. Kurs müəyyən edirəm. Ölkə və dünya mürəkkəb proseslərdən keçir. Media və azadlıqlar dünya çapında, hətta demokratiya paytaxtlarında da sıxışdırılır və təhlükədədir. Dəyərlər, trendlər dəyişir. Artıq ABŞ prezidenti də mətbuata dözülməz münasibət sərgiləyir. Qoruyucu Amerika dəyərləri olmasaydı, yəqin ki, prezident Tramp medianı çox ağır şəkildə cəzalandırardı. Belə bir vəziyyəti və ölkəmizdəki spesifik, həssas durumu fərq etməmək mümkün deyil. Mən də bir media meneceri olaraq, bunları və bu proseslərin gələcəyini hesablayıb, qərarlar verirəm. Mənim konkret məsul olduğum kollektiv və KİV-lər var. Onları qorumalıyam. Bir etiraf edim. Heydər Əliyevin zamanında Azərbaycanda yüksək demokratiya var idi. Əminəm ki, Azərbaycan müxalifətinin indiki sinəsinə döyən təmsilçiləri hakimiyyətə gəlsəydilər, ölkə mediasına Heydər Əliyev qədər demokratiya verməyəcəkdilər. Çünki hər kəsin sifətini görmüşəm və görürəm. Bir yazıya görə bir qəzetə düşmən olanlar iqtidar olsalar, nələr olar? Məsələn, bir nəfər müxalifət lideri göstərin və soruşun ki, o, müxalif mediaya Heydər Əliyev qədər azadlıq verə bilərdimi?

- Sizcə, İsa Qəmbər mediaya Heydər Əliyev qədər azadlıq verə bilməzdimi?

- Son illərin acı təcrübəsindən çıxış edərək, inanmıram ki, o, öz rəqiblərinə, ya da aqressiv şəkildə hər gün əleyhinə tənqid yazan qəzetlərə Heydər Əliyevin yaratdığı qədər imkan yaradar. Bu mənim son iki ildə gəldiyim qənaətdir. Biz illərlə Heydər Əliyevi çox aqressiv şəkildə tənqid eləmişik. O isə bizə dözümlü münasibət göstərirdi. Heydər Əliyevin dövrü tənqidçi medianın və yazarların ulduz çağı olub. Elə müxalifətin də. O qədər miqyaslı siyasətçi idi ki, kimsəni və demokratiyanı özünə təhlükə görmürdü.

- Sizcə, o aqressiv çıxışlarınızda Heydər Əliyevə qarşı haqsızlıq edirdinizmi?

- Düzü, indi baxanda görürəm ki, bəli, xeyli haqsızlıq eləmişik. Onunla dost olub işləmək lazım idi, nəinki müxalifət düşərgəsinin tənbəl və uğursuz liderləri adından bütün riski üzərinə alıb, onunla vuruşmaq. Belə olsaydı, indi Azərbaycan mediası başqa boyutda olacaqdı.

- Siz müxalifət düşərgəsindən səhv eləmirəmsə, 2013-cü ildən sonra ayrılmısınız. Maraqlıdır, tarixdə necə qalmaq istərdiniz? 2013-cü ilə qədərki Rauf Arifoğlu, yoxsa ondan sonrakı?

- Bütöv şəkildə qalmaq istərdim. Və bu cür də qalacam! Səbəbsiz və hesablamadan heç bir addım atmamışam. Buna görə də hamı geri gedəndə, mənim rəhbərlik etdiyim qurumlar irəli gedib. Atdığım hər bir siyasi addımı, verdiyim qərarı doğru hesab eləyirəm. Bunun hesabını tarix, millət və Allah qarşısında verə bilərəm! Mən 2013-cü ilə qədər müxalifətin başında duran, bütün proseslərə yön verən İctimai Palatanın rəhbərlərindən biri olmuşam. Və 2013-cü il də daxil olmaqla, müxalifətin bütün namizədlərini o düşərgənin media komponentlərinin hamısından daha yaxşı dəstəkləmişəm. Amma 2013-cü ildə elə bir murdarlıq, elə bir satqınlıq gördüm ki...

- Söhbət hansı murdarlıqdan, hansı satqınlıqdan gedir?

- Biz israrla dedik ki, Milli Şura Rusiyanın proyektidir. Özü də Moskvada hazırlanıb. Mən bütün detalları bilirəm. Azərbaycan tarixində ilk dəfə idi ki, ölkəmizin müxalif bloku olan bir təşkilat başqa bir ölkənin paytaxtında qurulurdu. Rəhbəri də tam və açıq halda siyasi formada ixrac olundu. Beləcə, İctimai Palatanı dağıtdılar və Milli Şura qurdular. Müxalifətin prezidentliyə vahid namizədi olaraq, Rusiya vətəndaşı təklif edilirdi. İflas bəri başdan aydın idi və bütün müxalif düşərgəni oyuna saldılar. Doğrudur, hörmətli Rüstəm İbrahimbəyov şəxsən məni Milli Şuraya dəvət də elədi. Bu dəvəti mediada da çap etdirdi. Amma mən getmədim. Gücüm yalnız özümə çatdı. Bir də imkanım daxilində, prosesi ifşa etməyə çalışdım. Amma Cəmil Həsənlini dəstəklədim - o dəstəyə layiq deyildi, çox nanəcib bir adamdır; lakin proses elə gətirdi ki, biz ən zəif fiqurlarla yarışmağa məhkum edildik... Ondan sonra isə müxalifətin elə bir namizədi olmadı ki, mən onu dəstəkləyim. Məsələn, deyə bilərsinizmi, 2013-cü ildən sonra mən kimi dəstəkləyərdim?



- Özünüzü dəstəkləyə bilməzdinizmi?

- Özümü dəstəklədim, qərar verdim, qəzetçiliyi seçdim. 2014-cü ildə dedim, İsa bəy Müsavatın başqanı qalacaqsa, orada qalacam, gedəcəksə, gedəcəm. Bunu İsa bəyə də, bütün iddiaçılara da, hətta mediaya da demişdim. Çünki İsa bəydən sonra o partiyanın başına kim gələcəkdisə, özümü ondan güclü siyasətçi hesab edirdim.

- Rauf bəy, Müsavat Partiyasından ayrıldınız, öz işinizdir. Bəs “Yeni Müsavat”da partiyaya aid informasiyaların getməsinə niyə qadağa qoydunuz?

- Partiyadan çıxandan sonra onların başsağlıqlarına qədər, bütün informasiyalarını qəzetimizdə və saytımızda verirdim, tədbirlərini ən səviyyəli və həcmli halda işıqlandırırdım. Heç bir problem yox idi. Təsəvvür edin, biz Müsavat Partiyasının bütün informasiya yükünü daşıyıb aparırıq, tədbirləri olur, yazırıq, mitinqləri olur, reportajlar hazırlayırıq... Ana səhifədən, özü də təmənnasız veririk. Liderləri müdafiə edən köşələr yazırıq, Müsavatı kiçik düşürən Əli Kərimli güruhu ilə savaşırıq... Bir də baxdıq ki, partiyanın yeni rəhbərliyi Kərimli zombilərinə qoşulub, sosial şəbəkələrdə bizi söyür, təhqir edir. Yalnız bundan sonra Müsavat Partiyası haqqında məlumatların bizdə yayımlanmasını dayandırdıq.

Yeni sədr Arif Hacılı ağıllı və ölçülü siyasət aparsaydı, mənimlə də, “Yeni Müsavat”la da münasibətləri qoruyub saxlaya bilərdi. Onun nəyinə lazım idi ki, ölkənin ən önəmli qəzetinin və ən önəmli saytlarının rəhbəri ilə münasibətləri korlasın, üstəlik, düşmən olsun? Partiyadan gedib-getməmək hər kəsin özünə aid məsələdir. Məni Müsavatın hakimiyyət uğrunda mübarizəsi maraqlandırmadı, daha doğrusu, belə bir mübarizənin ola biləcəyinə, bununla bağlı perspektivlərə inanmadım. Hər şey görünür axı. Və partiyadan getdim. Partiyanın başqanı deyildim, kiməsə siyasi öhdəliyim yoxdur. Sıravi bir üzv idim. Bu məsələlər proqram və nizamnamə məsələləridir - ərizə yazdım, çıxdım. Mənim 60 nəfərdən ibarət ayrıca qəzet kollektivim, saytlarım vardı. Mən rəhbər olaraq onların qarşısında məsul idim. Dəyişən şərtlərdə yeni planlar qurmalı, istiqaməti müəyyən etməli və üstəlik, xəbər məkanında liderliyi qorumalı idim. Bu, böyük və ağır bir layihə idi; xüsusi yanaşma və partiyasız mövqe tələb edirdi. Müsavatdakı əski dostlar bunu anlamadılar. Kollektiv isə arxamda və yanımda oldu. Gedən olmadı, narazı qalanlar bəlkə də oldu, amma sonra onlar da hər şeyi anladılar. İndi saytlarımızın sayı, əhatəsi və kollektivin sayı daha da artıb. Mürəkkəb bir situasiyada bacardığımızı edirik ki, ayaqda qalaq. Müsavatın yeni rəhbərliyi isə bizi itirdi, düşmənçilik həddinəcən gəldi. Mən müəyyən tədbirlərdə müşahidə eləmişəm. Arif Hacılı vaxtilə hərəkatda olmuş, indi deputat olan və birmənalı şəkildə iqtidarın yanında olan, tapşırıq olanda bunların özünü də parlament tribunasından, televiziyalardan söyən insanlarla pivə də içir, çaxır da vurur, yan-yana, qol-qola da durur, zarafat da edir. Amma mənimlə küsülüdür.

- Arif Hacılı içir ki?

- Əlbəttə, layiqincə içir... Və mən öz-özümə məəttəl qalıram ki, axı bu adam eyni modeli bizimlə də eləyə bilərdi. Tədbirlərin birində onun bu halını müşahidə etdim, əvvəl müxalifətdə olan iki iqtidar yanlısı deputatla çox səmimi idi, bərabər "hörtlədirdilər", çıxanda yanımdakılarla görüşdü, mənə də əl uzatdı, amma salamını almadım. Sonradan bunun əzabını da yaşadım, amma bu, oradakı situasiyaya, keçmiş türmə yoldaşıma, dost bildiyim adama bədənimin və zehnimin reaksiyası idi. Əlim qalxmadı, onun da əli havada qaldı... Sən 23 illik partiya yoldaşınla, 13 ay bərabər çörək kəsdiyin türmə dostunla düşmənçilik elə, ətrafındakılara onu söydür, təhqirlər yağdır, xeyrində - şərində iştirak etmə, amma səni və düşərgəni hər fürsətdə qaralayan, iqtidarın siyahısı ilə deputat olanlarla pivə iç, qol-qola gəz, de, gül. Çıxarkən də bir lütf edərək, bizə də əl uzat... Tək məni yox, qəzetin bütün yazarlarına qarşı belə davrandılar. Bu, siyasətçi davranışı deyil! 20-22 ilini Müsavat Partiyasına həsr edən, ömür boyu hakimiyyətin əleyhinə yazan tanınmış yazarlarımız bu haqsızlığa dözmədilər və partiyadan getdilər. Bir məqamı da deyim. 28 ildir “Yeni Müsavat” qəzetinin baş redaktoruyam. Məndə dəyişən bir şey yoxdur. Amma onlarda şanslar dəyişib. Mən orda olanda müxalifət + “Yeni Müsavat” + Rauf Arifoğlu var idi, mən getmişəm, müxalifət – “Yeni Müsavat” – Rauf Arifoğlu nəticəsi göz önündədir. Artıq belə bir ruporları və media ayaqları yoxdur. Çöküş göz önündədir.

- Axı yeni bir sayt açıblar...

- Sayt yaratmaq və onun tanıtmaq təkcə nəyisə kəskin yazıb-yazmamaqla deyil. Bu, bir istedad, zəka məsələsidir. Mən ən ağır şərtlər çərçivəsində öz kollektivimi və qəzetimi, missiyamı, mandatımı qoruyan tək-tük adamlardan biriyəm. Bəs onlar nə etdi? Göz yaşı, əzab-əziyyətlə qurub-yaratdığımız, ana müxalifətin lideri olan bir partiya param-parça, bölünmüş və bütün şanslarını itirmiş vəziyyətdədir. Ancaq ölkəyə zərər verməklə məşğuldurlar.



- Məsələn, Arif Hacılı sizlə münasibətləri normal saxlasaydı, bu gün onun bütün radikal çıxışlarını saytınızda və qəzetinizdə işıqlandıra biləcəkdiniz?

- Arif Hacılı da, İsa Qəmbər də bura - “Yeni Müsavat”ın redaksiyasına dəfələrlə gəliblər və nə deyiblərsə, stenoqram şəklində çap etmişəm. İkincisi, Arif Hacılı nə radikal çıxış edir ki? Siz onun hansı radikal çıxışından danışırsınız? Onun Müsavat Partiyasının başqanı mandatına uyğun heç bir çıxışı yoxdur. Amma Əli Kərimli radikal çıxış edir. Bu isə ifrat radikallıqdır. Bu, artıq siyasət deyil, dəlilikdir. Siyasətçi çıxışında da, hərəkətində də, partiya quruculuğunda da ölçülü-biçili olmalıdır. Elə olmalıdır ki, Kəramət, Rauf, Məmməd, Cəfər gedib onun yanında dura bilsin və onun yanında duranda nəyi var, itirməsinlər. Əgər sən bu səviyyədə çıxışlar edəcəksənsə, şübhəsiz ki, vitrinini dağıdacaqlar.

- Fikrinizcə, Əli Kərimlinin ağlı yoxdur?

- Mənə görə, yoxdur. Ağlı olsaydı, partiyasını, ən qiymətli adamlarını və müxalifətçilik təsisatını o vəziyyətə qoyardı? Müxalifət təsisatını o qədər zibilləyiblər ki, üfunətdən onlara yaxın durmaq olmur. Əslində isə partiya sistemli bir təşkilat olmalı idi. Sizcə, qarşı tərəf, hər hansı bir iqtidar bu cür amansız, cəmiyyətə düşmənçilik toxumu yayan rəqibi ilə başqa nə cür davranmalı idi? Və Əli Kərimli bir şeyi də anlamır ki, Qərb paytaxtları da, Moskva da cəmiyyətə bu cür düşmənçilik toxumu səpən, radikallıq yayan siyasi İŞİD-çiləri hakimiyyətə buraxmaz. Heç onların siyasi alternativ olmasına belə imkan verməzlər. Necə ki, vermirlər. Çünki onlar hakimiyyətə gəlsə, Azərbaycan qarışar, proqnozlaşdırılmayan proseslər olar, ölkə ərəb dövlətlərindən də bərbad vəziyyətə düşər... Qərbə və Rusiyaya sadəcə, onların mövcud olması, gərək olanda, indiki hakimiyyətə qarşı təzyiq rıçağı kimi istifadəsi lazımdır.

Kəramət Böyükçöl,
Publika.az