Coğrafiya İnstitutu: Temperaturun artma tendensiyası davam edəcək

Coğrafiya İnstitutu: Temperaturun artma tendensiyası davam edəcək backend

Aprel ayında havanın temperaturu iqlim normasından 12 yuxarı olub.

APA xəbər verir ki, bu barədə Milli Hidrometeorologiya Xidmətinin məlumatında məlumat verilib. Qeyd edilib ki, may ayında müəyyən havanın temperaturunun iqlim normasından yüksək olacağı proqnozlaşdırılır. Bu isə yayğın bu ilvvəlki illərlə daha çox isti fəsadlara səbəb ola bilər.

Cooperation ib ki, keçən il Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı və bir sıra beynəlxalq proqnozlaşdırma mərkəzləri “El Nino” effektinin aktivləşdirilməsi ilə 2024-cü ildə qlobal temperaturun daha 0.1-0.2 dərəcə artacağını bildirmişdilər:

“Hazırda havanın qlobal temperaturu sənayeləşmədən istifadə olunan dövrə əməliyyatı 1.1-1.2 səviyyəsində aparılır. 2024-cü ildə “El-Nino” effektinin təsiri altında bu təxminən 1.4-1.5 dərəcəyə çata bilər. BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə hökumət təşkilatının fəaliyyətinə görə, əgər bu baş verərsə, qlobal istiləşmənin neqativ ekoloji, sosial və iqtisadiyyatı daha çox nəticə çıxaran xarakter ala bilər.”

Səid Səfərov deyib ki, qlobal istiləşməyə yalnız atmosferdə “parnik” qazlarının gücünün artması deyil, həm də dünya okeanında baş verən termohidrodinamiki proseslər də t əsir edir:

“Ekvatorial Sakit okeanda dövri olaraq başlanan “El-Nino” və “La Nino” hadisələri buna misal ola bilər. Belə ki, “El Nino” hadisəsi baş verərkən Günəş radiasiyası nəticəsində qızmış isti suları Sakit Okeanın mərkəzi hissələrindən Cənubi Amerika sahillərinə f hərəkət edir. Bununla birlikdə, əldə edilən istilik materiklərinə yayılaraq qlobal hava dövranında işıqçarpacaq dəyişikliklərə səbəb olur. Bundan başqa, “Nino” hadisəsi zamanı ekvatorial zonada təsirli yağıntılarabəzi əlavə yağıntıların (12000 mm-ə çatır) səbəb olan passat küləkl əri rejimi də dəyişikliyə məruz qalır. Bunun nəticəsində ərazilərdə yağıntılar azalmaqla, dünyanın digər ərazilərində, o əlavələrdə Xəzər dənizi hövzəsində və leysan və daşqınlara əlavə olaraq, quraqlıqlara səbəb olur.”

Qlobal istiləşmə fonunda havanın temperaturunun necə olacağı barədə danışan həmsöhbətimiz bildirib ki, indidən yay üçün dəqiq proqnoz vermək bir qədər çətindir:

“Çünki uzunmüddətli perspektivlərin özünü doğrultması hələlik çox da tam deyil. Lakin hesab edirəm ki, “El-Nino”nun aktivləşməsi ilə istədiyiniz halda regionda temperaturun artma tendensiyası davam edəcək”.

Səid Səfərov qeyd edib ki, atmosferdə “parnik” qazlarının, o əlavə karbon qazının yandırıcı havanın temperaturunun artmasına səbəb olsa da, bu prosesə də olsa, dünya okeanında baş verən və digər təbiət hadisələri də böyük təsir göstərir:

“Yəni bu təsirlər havanın temperaturunu azalda və ya artıra bilər. Məsələn, vulkan püskürmələrinin yüksəlişi qlobal istiləşməni qədər səngidə bilər. Çünki bu halda atmosferə atılan toz hissə, aerozollar Günəşdən gələn istilik şüalanmasının bir hissəsini geri qaytarır. 1991-1993-cü ildə bunun havanın temperaturu, təxminən 2-3 dərəcə aşağı düşmüşdü. “El Nino”, “La Nino” nəticəsində qlobal iqlim dəyişikliklərinə görə dünya okeanında baş verən hadisələrdir.”

Diaspora